Obrazy, słowa, książki / Images, Words, Books

 

wystawa czynna:
w czwartki, w godz. 12-17*
* również w umówione dni:
archiwumidei@gmail.com

Archiwum Idei
ul. Żydowska 35a, Poznań

Joanna Adamczewska, Eric Andersen, Birgir Andresson, Angelo de Aquino, Imre Bak, Eduard Bal, John Baldessari, Robert Barry, Lothar Baumgarten, Andrzej Bereziański, Julien Blaine, Jean-Francois Bory, Włodzimierz Borowski, Natalia Brandt, Ian Breakwell, George Brecht, Marie Briffa, Natalia Brodacka, Marcel Broodthaers, Stanley Brown, Donald Burgy, Ugo Carrera, Ulises Carrion, Antonion C. Carvalho, Germano Celant, Helen Chadwick, Cozeette de Charmoy, Henri Chopin, Carlfriedrich Claus, Robin Crosier, Hanne Darboven, Joerg Daumeter, Martha Dermisache, Antonio Dias, Jan Dibbets, Erik Dietmann, Erner Dov, Peter Downsbrough, Filipe Ehrenberg, Bonita Ely, Robert Filliou, Claudia Fontes, Patric Gendrot, Paul-Armand Gette, Michael Gibbs, Klaus Groh, Maciej Haufa, Bernard Heidsieck, Gerard Hemsworth, Geoffrey Hendricks, Dick Higgins, Susan Hiller, John Hilliard, Davi Det Hompson, Douglas Huebler, Dorothy Iannone, Jeff Instone, Georg Jappe, Allen Jister, On Kawara, Robin Klassnik, Alison Knowles, J.H. Kocman, Richard Kostelanetz, Andrzej Kostołowski, Jarosław Kozłowski, Tom Krojer, David Lamelas, Brian Lane, Les Levine, Sol LeWitt, Lars Olof Loeld, Richard Long, Hanna Łuczak, George Maciunas, Igor Makarevich, Joan Mathews, Yutaka Matsuzawa, David Mayor, Maryna Mazur, Barry McCallion, Alex Mlynarcik, Ian Murray, Maurizio Nannucci, A. Nasonow, Opal L. Nations, Mike Nelson, Helmut Nickels, Ann Noel, Luciano Ori, Tomasz Osiński, Cezary Ostrowski, Clemente Padin, Andrzej Partum, Andrzej Pepłoński, Marek Płoszczyca, Paweł Polus, Bogdanka Poznanović, Maurice Roquet, Jerzy Rosołowicz, Edward Ruscha, Reiner Ruthenbeck, Barbara Schmidt-Heins, Gabriela Schmidt-Heins, Mieko Shiomi, Terry Sladden, William Louis Sørensen, Cezary Staniszewski, Petr Śtembera, Kidran Subbaiah, Jarosław Szelest, Miroljub Todorović, Marta Tomiak, Endre Tót, David Troostwyk, Janos Urban, Jiri Valoch, Ben Vautier, Christophe Viart, Herman de Vries, Marian Warzecha, Lawrence Weiner, Emmett Williams, Tomasz Wilmański, Maaria Wirkkala

 

Na prezentację zatytułowaną „Obrazy, słowa, książki” składają się prace artystów z kilkunastu krajów Europy, Azji, Ameryki Północnej i Południowej. Tym, co łączy tych artystów, jest zainteresowanie tekstem i książką artystyczną jako kreatywną formą artykulacji. Łączy ich także partycypacja w Sieci/NET, zainicjowanej przez Jarosława Kozłowskiego i Andrzeja Kostołowskiego na przełomie lat 1971/1972.

Był to czas podziału świata na Wschód i Zachód, czas tzw. „żelaznej kurtyny”, która wyznaczała kategoryczne granice nie tylko w sensie geograficznym, ale przede wszystkim systemowym – zarówno ideologicznym jak i kulturowym. Rozesłany pocztą do ponad trzystu artystów i teoretyków sztuki z różnych części globu manifest NET proponował przełamanie owych pilnie strzeżonych granic poprzez swobodną wymianę idei, koncepcji, prac, projektów, publikacji i innych form wypowiedzi, a także ich upowszechnienie w dostępnych przestrzeniach poza oficjalnym obiegiem sztuki. Zaproszenie do dialogu i niekontrolowanej dyskusji między artystami spotkało się z niezwykle żywą reakcją. Wkrótce lista adresowa NETu spontanicznie rozrosła się, wymykając jakiejkolwiek koordynacji czy kontroli. Poszerzyły się też obszary wymiany idei i fora dyskusji. W Poznaniu powstała alternatywna Galeria Akumulatory 2, której program opierał się w dużej mierze na uczestnictwie artystów i teoretyków związanych z NETem, podobne galerie, powołane i prowadzone przez artystów związanych z Siecią, działały w innych miastach w Polsce i na świecie, m.in. w Danii, Szwecji, Wielkiej Brytanii, Finlandii, Brazylii, Argentynie, Urugwaju, Stanach Zjednoczonych, Japonii, Australii.

Eksponowane prace i książki artystyczne to fragment kolekcji Archiwum NETu, zawężony do zagadnienia obecności „tekstu” w sztuce współczesnej. Książka jako medium wypowiedzi artystycznej okazała się w latach 70. (a także i później) znakomitym narzędziem manifestowania postawy kontestującej kanony modernistycznej sztuki i jej zinstytucjonalizowanych form społecznego funkcjonowania. Wydawane zazwyczaj własnym sumptem w niewielkim nakładzie, sprzedawane za grosze w niszowych księgarniach bądź rozdawane wśród przyjaciół, książki uniezależniały artystów od komercyjnych spekulacji rynku sztuki, negowały także status galerii jako niezbędnego ogniwa pośredniczącego w dialogu z odbiorcą. Charakteryzowała je bowiem specyficzna nośność jako komunikatu trafiającego bezpośrednio do indywidualnego adresata/odbiorcy/czytelnika. W krajach wschodnio-europejskich były natomiast często jedyną możliwością dystrybucji niepokornych idei artystycznych.

Czytanie tych książek wymaga szczególnej uwagi i wyobraźni, ponieważ pisane są językiem hybrydowym, który drwi sobie z ograniczeń gatunkowych i bywa konglomeratem wyrażeń zaczerpniętych zarówno z szeroko pojmowanej literatury jak i z retoryki sztuk wizualnych. Tekst nie jest w nich opisem dopełniającym obraz, obraz nie pełni w nich funkcji ilustracyjnych. Płynna tożsamość tych książek, niechętnie poddających się próbom jakiejkolwiek systematyzacji, doskonale spełnia postulat wolności ich autorów i wolności ich czytelników.

Jarosław Kozłowski

Uprzejmie informujemy, że ze względu na obowiązujące ograniczenia związane z COVID-19 w Archiwum mogą przebywać jednocześnie tylko 4 osoby zwiedzające wystawę.
Przy wejściu do Archiwum prosimy o zastosowanie środków bezpieczeństwa osobistego: zakrycie ust i nosa (maseczka, chusta lub przyłbica) oraz zdezynfekowanie rąk płynem odkażającym.