Wykład Michała Sity: Zdjęcia. Pułapki. Fotografia i jej peryferia w Archiwum Idei
O wykładzie:
1 – na betonowej skarpie siedzą dwa pieski patrzące w dal, odwrócone od rejestrującego je aparatu. Mniejszy z nich ma wywieszony język.
2 – kilkuletnie dziecko opiera o ścianę ciemne belki różnej długości; seria zdjęć dokumentuje kolejne etapy porządkowania tych przedmiotów – od największego do najmniejszego.
3 – londyński Spiro Institute for Jewish History jest pozbawionym ludzi wnętrzem z ciężkimi, obitymi skórą krzesłami ustawionymi równo przy ogromnym stole konferencyjnym, z kryształowym żyrandolem u góry i zamkniętymi, zdobnymi drzwiami w tle.
4 – dokumentacja performansu, którą w innych warunkach moglibyśmy uznać za prosty, niemal przezroczysty zapis, staje w tym otoczeniu skomplikowaną grą z wydarzeniem historycznym i z czasem, albo precyzyjniej – z performatywną historią.
Intuicyjne próby zrozumienia, jaki rodzaj historii rejestrują te fotografie, szybko okazują się ślepymi uliczkami. Kolejne zdjęcia mają odrębny status, tworzą własne układy odniesień. Każda z nich inicjuje inne napięcia między rzeczywistością i jej reprezentacją. Zmuszeni jesteśmy ciągle na nowo poszukiwać logiki, która pozwoli odnaleźć się w tych równoległych światach kreujących własne historyczności.
W wykładzie, który będzie częściowo oprowadzaniem po wystawie, przyjrzę się prezentowanym pracom pod kątem ich relacji z czasem i postaram się je umieścić w kontekście innych, współczesnych działań fotograficznych zainteresowanych pamięcią. Trzeba je postrzegać jako eksperymentalne obszary na pograniczu dokumentu, praktyki badawczej i zaangażowanej interakcji z rzeczywistością. Taka fotografia nie tyle rejestruje czy opowiada, ale problematyzuje relację ze swoim otoczeniem, otwierając przestrzeń dla spekulacji.
Michał Sita (1985) fotograf, kurator. Absolwent ITF w Opawie i antropologii na UAM w Poznaniu, gdzie pracuje nad doktoratem dotyczącym społecznych sposobów używania przeszłości we współczesnej Polsce. Interesuje się obszarem społecznej pamięci oraz badawczymi strategiami fotografii. Kurator m.in. interdyscyplinarnej analizy międzywojennych zdjęć zoologicznych Wiesława Rakowskiego, szeregu wystaw indywidualnych oraz wydarzeń związanych z publikacjami fotograficznymi. Współautor „Củ Chi Tunnels Restoration Report” (Fotograficzna Publikacja Roku 2020) – książki odnoszącej się do działalności polsko-wietnamskiej misji konserwacji zabytków. Autor „Historii Polski” vol. 1 i 2 – publikacji komentujących badania antropologiczne realizowane w Murowanej Goślinie pośród wolontariuszy wystawiających wielkoskalowe widowisko historyczne. Autor tekstów o fotografii. Wykładowca na Uniwersytecie Artystycznym im. Magdaleny Abakanowicz w Poznaniu.
